Grafsteen van Serotinus en zijn echtgenote Servanda

Een rechthoekige kalkstenen of Naamse kalkstenen grafsteen van het Romeinse echtpaar Marcus Modestinius Serotinus en Servanda dat in de 2e eeuw in Maastricht woonde. Aan de voorzijde is een 8-regelige inscriptie in een vierkant cartouche, aan weerszijden geflankeerd door een zogenaamd amazoneschild. Delen van de inscriptie zijn beschadigd. De inscriptie luidt "D(is) M(anibus) / M(arcus) Modestini / us Serotinus / [IIIIII]vir sibi et / Serv[a]ndae LI / VEM [....] f(iliae) con / iugi su[ae] vi / vos fecit". De vertaling van de insriptie is "Aan de goden van de onderwereld. Marcus Modestinius Serotinus heeft voor zichzelf en zijn echtgenote Servanda deze grafsteen gemaakt, terwijl hij nog leeft". Aan de bovenzijde is een scheur in de steen gedicht met een ijzeren klamp. De steen is hergebruikt als brugpijler voor de bouw van een Romeinse brug over de Maas. Serotinus was Sevir Augustalis, priester van de keizercultus, ongetwijfeld in Civitas Tungrorum, misschien wel in Maastricht. Het is al lang bekend dat er ergens in de Maas bij Maastricht een Romeinse brug gelegen heeft. De locatie van de brug werd in 1963 bij toeval ontdekt tijdens baggerwerkzaamheden. Circa 130 meter ten zuiden van de huidige Sint-Servaasbrug. Verschillende malen is er archeologisch onderzoek gedaan. Dat heeft aangetoond dat er minimaal 3 elkaar opvolgende Romeinse bruggen op deze locatie hebben gelegen die regelmatig vernieuwd en herbouwd zijn. Hoe de brug er precies uit heeft gezien, is niet bekend. Waarschijnlijk had deze stenen brugpijlers met daartussen houten overspanningen. In 1999 en 2000 is door een archeologisch duikteam van het NISA negentien dagen gedoken in de Maas, ten zuiden van de Sint Servaasbrug. Het doel was identificatie van de onderdelen van de brug en het vaststellen van hun conditie. Tijdens dit onderzoek werd het stenen grafmonument met inscriptie aangetroffen en uit de Maas getakeld. Toen de Romeinen het in Zuid-Nederland voor het zeggen kregen, legden zij een groot wegennetwerk aan. Tijdens de aanleg van de Via Belgica, die van Boulogne-sur-Mer in Frankrijk naar Keulen in Duitsland liep, stuitten de Romeinen in Zuid-Limburg op de Maas. De Romeinen bouwden een brug waar omheen een levendige maar relatief kleine nederzetting ontstond, die later zou uitgroeien tot de stad Maastricht. Rond 270 werd de Romeinse nederzetting bij de Maasbrug verwoest door invallende Germaanse stammen, en werd er aan de Maas een verdedigingsfort gebouwd. In deze periode werden ook de brugpijlers verstevigd door het storten van grote hoeveelheden stenen blokken, voor een deel spolia van Romeinse gebouwen en grafmonumenten. Spolia zijn bouwmaterialen afkomstig uit een oudere cultuur die worden hergebruikt. Het is onbekend wat er met de Romeinse brug in Maastricht gebeurde na het vertrek van de Romeinen en of de brug nog eeuwen dienst heeft gedaan, of juist snel werd vervangen.