Vaandel van Hengelaarsvereniging 'De Goede Hoop', Blerick

Vaandel Hengelaarsvereeniging De Goede Hoop, Blerick

Vaandel van Hengelaarsvereniging 'De Goede Hoop', Blerick - 44822

Venlo. De jeugd heeft een mooie uitkijkpost

Jeugd heeft een mooie uitkijkpost aan de kade in Venlo, 1939.

Venlo. De jeugd heeft een mooie uitkijkpost - 41692

Gezicht op Venlo vanaf de westelijke Maasoever

Stadsgezicht van Venlo, gezien vanaf de Blerickse Maasoever, Sef Moonen.

Gezicht op Venlo vanaf de westelijke Maasoever - 13952

Watersnoodmedaille 1926

Watersnoodmedaille uit 1926, uitgereikt door Koningin Wilhelmina.

Watersnoodmedaille 1926 - 3760

Borgharen. Hoogwater. De eenzame ploeg op de verdronken akker

Borgharen, 1939: een eenzame ploeg op een ondergelopen akker. Foto: Jan de Jong.

Borgharen. Hoogwater. De eenzame ploeg op de verdronken akker - 41750

Renee

Mijke

Sjak

5 Henri Jonas Sint Servaasbrug in Maastricht

1 Joris van Gennip Zilveren Camera

1 Coverbeeld Werken 2

Vissers aan de Maas Jac Janssen Limburgs Museum LR

Uitsnede vaandel De Goede Hoop Blerick

De Kleine Weerd Ellyan van Duurling

Schiereiland Lllal still

Still Werner Mantz

Still Werner Mantz staand

1 Coverbeeld Maas Drinken lr

Werner Mantz Fotomuseum Rotterdam

John van Raaij Limburgs Museum 2

John van Raaij Limburgs Museum 4

John van Raaij Limburgs Museum 1

Foto Jan de Jong 1939 origineel liggend

Sef Moonen Gezicht op Venlo vanaf het noorden

John Theuws aan de Maas

Zandzakken leggen op de nooddijk 1995

Koningin Beatrix op bezoek in Lomm 1995 Foto Arthur Bastiaanse

Still Limburgse boeren excursie Friesland

Medaille Koningin Wilhelmina liggend

Marieke Koppelmans

Mijke Harst van den Berg

Sjak Draak

Renée Schmeetz

Bekijk collectie item

Alleen de moedigsten vangen de grootste vissen. - Jac. Janssen

"Op weg naar mijn werk stapte ik op het bruggetje, dat het eiland de Kleine Weerd met het Gouvernement verbindt, even van mijn fiets. Dan genoot ik van het uitzicht." - Ellyan van Duurling

Bijna elke ochtend rond 06:00 uur maakt John van Raaij een wandeling langs de Maas, de rivier van zijn jeugd.

"Rivier de Maas, ik houd me groot. Ik ontmoet hier mensen, soms al dood. De tijd verstrijkt, ik word oud. En soms krijg ik het vreselijk koud. Ik ben kind af, het is voorbij. Een jeugd gaat snel, kent geen getij." - John van Raaij

Op 1 februari 1995, het moment dat het water op zijn hoogst stond, bezocht Koningin Beatrix het bedrijf van Ger. Hij staat rechts voor de Koningin.

Vissers aan de Maas

Het is een mistige, koude morgen waarop Jac. Janssen deze twee Oost-Europeanen op de smalle pier bij het baken in de Maas bij Blerick ziet staan. Hun visspullen liggen aan het begin van de pier, die de breedte meet van één schoen. Regelmatig moeten de mannen op en neer over de smalle balk om nieuw lokaas aan hun hengel te bevestigen. Om te zien waar hij loopt, draagt een van hen een hoofdlampje. Over de pier heeft hij een deken gelegd, om uitglijden te voorkomen. “Wat doen jullie met de vissen die jullie vangen?” vroeg Jac. hen. “Als het een grote vis is, knippen we een foto en gooien hem weer terug,” antwoordden ze. Jac. Janssen noemt zichzelf vrijefotograaf; hij is vrij in de keuze van zijn onderwerpen, omdat er geen carrière vanaf hangt. Zijn grootste beloning zijn de reacties die hij krijgt op zijn werk.

Sportvisserij in Limburg

Eén van de populairste buitenactiviteiten in Limburg is sportvisserij. Voor de één is het een manier om buiten te genieten van de natuur, de ander houdt van de competitie van het vangen van de grootste vis. De laatste jaren maakt de sport een groei door. In totaal zijn er in Limburg 44.000 sportvissers aangesloten bij 101 hengelsportverenigingen. Eén van die verenigingen is De Goede Hoop in Blerick, opgericht in 1919. In de collectie van het Limburgs Museum zit het ruitvormige vaandel van De Goede Hoop. Aan de bovenkant zie je het wapen van de gemeente Maasbree afgebeeld. Daaronder zie je een hengelaar aan de oever van een rivier. Aan overkant ligt een dorpje tussen de heuvels.

Schiereiland op de grens

Van 1986 tot 2021 werkte Ellyan van Duurling op het Gouvernement, het provinciehuis van Limburg. Het Gouvernement ligt naast de Kleine Weerd, een eiland aan de uiterwaarden van de Maas bij Maastricht. Vanuit haar rol op de afdeling communicatie bij de provincie, ondersteunde Ellyan bij het maken van een video over de grenscorrectie tussen Nederland en België in 2018. Iets zuidelijker van de Kleine Weerd, op de grens bij Eijsden en Visé, ligt het schiereiland L’Ilal. Door de jaren heen veranderde dit natuurgebied. Deze veranderingen zorgden er voor dat Nederland en België in goede harmonie besloten de grens tussen de twee landen te verplaatsen.

Nederland werd groter

Eerder verschoven de grenzen van Limburg ook al een keer. Op 23 april 1949 werd de Duitse gemeente Selfkant Nederlands grondgebied. De stad, die aan drie zijdes grenst aan Nederland, werd na de Tweede Wereldoorlog bij Nederland gevoegd. 
Nog geen twee weken na het verschuiven van de grenzen, reist beroepsfotograaf en amateurfilmer Werner Mantz door de omgeving van ‘de Zelfkant’. 
 
Daar legt hij het tijdsbeeld vast: bewoners bij de grenspalen, kermis in kerkdropje Millen, door oorlog verwoeste gebouwen in het dorp Havert en veel marechaussée. 
Mantz maakte een momentopname in een bestuurlijke regio die nog geen vijftien jaar later weer tot Duitsland behoorde. NB: deze video is zonder geluid.

Werner Mantz (1901 - 1983)

Werner Mantz wordt internationaal gezien als één van de belangrijkste architectuurfotografen van met name de stroming het Nieuwe Bouwen. In Zuid-Limburg is hij vooral geliefd en gewaardeerd om zijn kinder- en volwassenenportretten, industriefoto’s en stadsbeelden. Vanaf 1926 tot vlak voor zijn overlijden filmde Mantz in zijn vrije tijd een compleet archief van home movies op 9,5mm en 8mm film. Deze rijke filmische nalatenschap is sinds 2009 in beheer van het Limburgs Museum.

Een jeugd aan de Maas

John van Raaij (1956) noemt zichzelf woordenverzamelaar. Hij schreef het melancholische lied De Maas over de rivier van zijn jeugd. Als jongste van negen bracht hij een groot deel van zijn tijd door aan de Maas. Helaas moest hij al van meerdere broers afscheid nemen. In 1980 verongelukte zijn oudste broer Hennie aan de maas in Boxmeer toen hij op een stuk richelmijn uit de Tweede Wereldoorlog stapte. Elke ochtend rond 06:00 uur maakt John een wandeling langs de Maas. Dat deed hij altijd met zijn broer Coen, tot die in 2021 overleed. Een van Coens laatste wensen was een rit langs de Maas met de rouwauto, om daar vervolgens één minuut stil te blijven staan. Begin 2023 overleed zijn broer Wijnand, die als klein jongetje in de Maas viste.

Limburg in zwart-wit

In de jaren dertig maakte fotograaf Jan de Jong (1898-1971) talloze foto’s voor De Spaarnestad in Haarlem, uitgever van titels als Panorama en Libelle. Bijna dagelijks trok hij er met zijn camera op uit. Hij fotografeerde met name voor het tijdschrift Ons Zuiden, veel van zijn beelden schoot hij in Limburg. Naast de actualiteit, legde hij ook het leven van alledag in stad en dorp vast. Hij vereeuwigde mensen aan het werk, spelend of rustend. Zo ook deze kinderen op 1 februari 1939, staand op balen en kisten aan de kade in Venlo. Vanuit daar hadden zij een mooi uitzicht over de Maas. Dit beeld is typisch voor De Jongs stijl: hij bekeek de wereld met een romantische bril en fotografeerde vooral de zonzijde van het leven. De Jongs foto’s vormen een caleidoscoop in zwart-wit van Limburg in de jaren dertig. Ongeveer 3600 van zijn glasnegatieven, eerder onderdeel van het archief van De Spaarnestad, zijn opgenomen in de collectie van het Limburgs Museum.

De Maas in het midden

Troubadour John Theuws woont al zijn hele leven aan de Maas. Hij is geboren in Blerick, maar woont in Venlo. Tussen de twee steden stroomt de rivier. Een aantal jaar geleden zwaaide hij af als adjudant bij de Koninklijke Luchtmacht. Bosnië, Turkije en Mali: als beroepsmilitair zag hij veel van de wereld. Toch spreekt dat stukje Limburg aan de Maas het meest tot zijn verbeelding. Hij schreef er het nummer De Maas in Ut Midde over. Hij bezingt hoe die twee steden aan weerszijde van de Maas van elkaar verschillen, maar zeker ook veel gemeen hebben: Bin gebaore in Bliérick maar woeën in de stad Mak toch niks oét wao-se groeët bis gebrach Ut Oeëste en ‘t Weste, ik hald van allebei En laot de Maas maar in ut midde, ouk die buig met ôs mei

Moonen aan de Maasoever

Op dit werk van kunstschilder Sef Moonen (1906 - 1995) zie je hoe de Maas als een schitterend lint Venlo en Blerick van elkaar scheidt. Moonen maakte dit stadsgezicht van Venlo vanaf de Blerickse Maasoever. Op de achtergrond zie je de skyline van Venlo, waarin duidelijk de laad- en loskraan van Houthandel Van Liebergen te herkennen is. Het is druk op de rivier: meerdere binnenvaartschepen en een zeilboot varen voorbij. Bootjes waar veel Maaskinderen zoals John Theuws op mee zijn meegelift naar steden en dorpen stroomop- of afwaarts.

Waar een klein dorp groot in kan zijn

“December 1993. Op het nieuws hoorde ik dat het water in Limburg zijn hoogste stand sinds decennia zou bereiken. Slecht nieuws voor ons: naast een jong gezin met drie kinderen, hadden we ook een melkveebedrijf met 130 koeien.” “Er moest iets gebeuren. Van de gemeente was er weinig steun. Zo kregen we 5 kuub zand terwijl we 500 nodig hadden om ons tegen het water te wapenen. Zelf regelen dan maar!” “Vrienden, buurtgenoten en bekenden: dag en nacht hielpen ze ons met het aanleggen van dijken rond ons bedrijf. We ontruimden de benedenverdieping, zelfs de kerstboom ging naar boven.” “Helaas, het water bleef wassen. Met 10 collega-boeren evacueerden we de koeien naar stallen in de buurt. Na een nacht zonder slaap reed ik terug naar huis. Vanaf de Rijksweg zag ik al dat het mis was: ons bedrijf en huis stonden in het water, de dijk had het begeven.” “In september 1994 was de woning weer droog genoeg. We wisten toen nog niet wat ruim vier maanden later zou gebeuren; het hoogwater van 1995. Voor een tweede keer evacueerden we het vee.” “Dag en nacht hoogden dorpelingen de dijken op met zandzakken. Dit keer wisten we het hoogwater af te wenden. De saamhorigheid en de hulp zal ik nooit vergeten. Waar een klein dorp groot in kan zijn.” Ger van den Homberg

Koninklijk bezoek

Het was niet de eerste keer dat leden van het koninklijk huis naar het hoogwater in Limburg afreisden. Op 3 januari 1926 bezochten Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik enkele dorpen in het rampgebied. Na afloop van de watersnood, werden bijna duizend mensen gedecoreerd met een bronzen Watersnoodmedaille voor "ijver, moed, beleid en zelfopoffering, betoond bij gelegenheid van watersnood".
Niet iedereen keek enthousiast terug op dit bezoek, getuige een passage uit sociaal democratisch weekblad De Tribune: “De watersnood. Een ramp. Men zou zeggen, schrijf dus alleen over den toestand en de menschen. De verslaggever van De Telegraaf doet niets anders dan met een lodderoog naar koningin en prins kijken: hoe ze gekleed zijn, of ze waterlaarzen aan hebben, of de koningin vriendelijk wuifde en dat de boot van Hare Majesteit een spiegelruit van een slagerswinkel brak!”

Op excursie

In deze voorlichtingsfilm van het Rijkslandbouwconsulentschap, gemaakt rond 1950, volg je een gezelschap Limburgse boeren op excursie naar Friesland. De film lijkt een verslag om de uitwisseling tussen consulenten vast te leggen voor de ‘thuisblijvers’. De boeren krijgen rondleidingen op boerderijen en bekijken tijdens een rondvaart op meren en vaarten het landschap, de Friese boerderijen en onder water gelopen stukken land. Net zoals vakwerk en mergel typisch Limburg zijn, was een teveel aan water in de veenweide en grote meren kenmerkend voor Friesland.

Colofon

<ul><li>Foto Werner Mantz: waarschijnlijk gemaakt door Karl Mergenbaum, 1931. Collectie Nederlands Fotomuseum, Rotterdam.</li><li>Het lied De Maas is geschreven door John van Raaij , muziek Jorma Kaukonen, arrangement Toon Schambergen en uitgevoerd door het Boxmeerse muziekcollectief Zand &amp; Grind voor het album Hoog Water.</li><li>Bron artikel Jan de Jong: Sef Derckx (tekst), Linda Janssen (redactie), Barbara Kruijsen (redactie), Het glazen album van Limburg, Mooi Limburgs Boekenfonds / Limburgs Museum, 2010, pag. 16.</li><li>De nooddijk tussen Lomm en Velden in 1995. Ger van den Hombergh is één van de personen op deze nooddijk. Foto Raymond Rutting.</li><li>Foto Koningin Beatrix op bezoek in Lomm: Arthur Bastiaanse.</li><li>Artikel De Watersnood, de koningin in het water!, De Tribune, 5 januari 1926.</li></ul>

Maasverhalen van Limburgers, we kregen ze uit heel de provincie toegestuurd. Ontdek ze hier!

De Maas oefent op kinderen uit elk decennium een grote aantrekkingskracht uit. Zo ook op jongeren aan de kade in Venlo op een foto van Jan de Jong in 1939.

"Hier kuste ik voor het eerst meisjes, zwom ik met vrienden in de rivier, klom ik op voorbijvarende boten richting Belfeld en weer terug."  John Theuws

In de jaren 90 verdwenen de weilanden van veehouder Ger van den Hombergh tot twee keer toe onder water.

Stuur het ons toe!

We voegen hier elke week nieuwe verhalen toe. Heb jij ook een foto, video, lied of andere Maascontent die je wilt delen?

Video: Grenscorrectie bij de Maas, 2018

Video: Een bezoek aan de Zelfkant, 1949.

Video: Limburgse boeren bezoeken ondergelopen land in Friesland (ca. 1950).

Wonen aan de Maas: is dat nog veilig?

Waarom kunnen we het water van de Maas niet drinken?

Podium voor cultuurmakers, platform voorverhalen. Ons Limburgs Museum: van ós voor iedereen.